تشخیص و مدیریت عفونت پا مرتبط با دیابت

• دسته بندی: دانستنی های پزشکی/

---

هنگامی که سطح قند خون بالا باشد یا دائما در نوسان باشد، پوستی که به طور معمول ترمیم می‌شود ممکن است به دلیل آسیب عصبی نتواند به درستی خود را ترمیم کند بطوری که حتی یک آسیب خفیف می‌تواند باعث ایجاد یک زخم وسیع روی پا شود.

عفونت پا در ارتباط با دیابت

آنچه در این مقاله می‌خوانیم:

1. زخم پای دیابتی چگونه است؟
2. علائم زخم دیابتی
3. علل زخم دیابت
4. پیشگیری از زخم پای دیابتی
5. کنترل قند خون
6. درمان زخم پای دیابتی
7. سخن پایانی

1. زخم پای دیابتی چگونه است؟

زخم پای دیابتی درست مثل هر زخم طبیعی شروع می‌شود. این زخم می‌تواند به صورت یک برش، خراش، تاول یا آسیب جزئی دیگر باشد. برخلاف زخم‌های طبیعی که طی چند روز به‌طور طبیعی بهبود می‌یابند، زخم پای دیابتی دیگر به‌خوبی بهبود نمی‌یابد. دلیل این امر، گردش خون ضعیف و آسیب عصبی مرتبط با دیابت است. زخم ایجاد شده، به جای بهبود، عفونت می‌کند و این عفونت به لایه‌های عمیق پوست گسترش می‌یابد. در نتیجه، زخم‌های دیابتی اغلب منجر به آبسه، عفونت استخوان و عواقب شدید دیگر می‌شوند.

افراد دیابتی در معرض زخم پای دیابتی و درد در پا هستند. اما مراقبت از پا میتواند به پیشگیری از مشکلات کمک کند. درمان زخم پای دیابتی و درد پا در دیابت بسیار متنوع است و بستگی به علت ایچاد آن دارد.

 

به طور کلی افراد دیابتی که یک یا چند فاکتورازمشکلات زیردرآنان وجود دارد افراد درمعرض خطرابتلا به زخم پا می باشند:

1. چاقی
2. مصرف سیگار
3. نارسایی عروق پا
4. از بین رفتن حس پا
5. عدم رعایت بهداشت پا
6. محدودیت حرکات مفصلی
7. تاری دید ( گرفتاری شبکیه به علت دیابت)
8. تغییر فرم پا به علت فشار نا مناسب به پا
9. کنترل نا مناسب قند خون، فشار خون و چربی خون
10. گرفتاری سیستم اعصاب خودکار به علت کاهش تعریق و خشکی پوست

2. علائم زخم دیابتی

یکی از اولین علائم زخم پای دیابتی ورم غیر طبیعی, سوزش, قرمزی و بوی بد است. بافت سیاه (تیره) اطراف زخم که به خاطر عدم خونرسانی کافی در محل ایجاد می شود, از علائم قابل روئیت زخم پای دیابتی است که نشان دهنده مرگ بافت سلولی اطراف زخم به خاطر عفونت است. در چنین مواردی بوی نامطبوع, درد و بی حسی می تواند وجود داشته باشد.

علائم زخم پای دیابتی همیشه قابل روئیت نیست, گاهی اوقات نیز تا هنگامی که عفونت ایجاد نشود زخم دیده نمی شود.

در صورت مشاهده هرگونه آسیب پوستی  درد, تغییر رنگ به ویژه درپا و اطراف پینه ها حتما با پزشک مراجعه کنید.

3. علل زخم دیابت

علت اصلی ایجاد زخم پای دیابتی همانطور که از اسمش نیز مشخص است بیماری دیابت و بالا بودن قند خون فرد دیابتی می‌باشد. بالا بودن قند خون سبب آسیب به اعصاب حسی و در نتیجه نوروپاتی یا اختلال حس در فرد دیابتی می‌شود.

زخم در افراد دیابتی به دلایل زیر ایجاد می‌شود:

1. قند خون بالا
2. آسیب عصبی
3. خون رسانی ضعیف
4. پای سوزان/ بی حسی در پا

خون رسانی ضعیف به خاطر مشکلات عروقی در پا ایجاد می شود و این گردش ضعیف خون در پا روند درمان و التیام زخم را مشکل می کند. بالا بودن سطح قند خون باعث کاهش سرعت ترمیم زخم و ایجاد عفونت می‌شود. بنابراین کنترل میزان قند خون بسیار مهم است. آسیب به اعصاب کاهش حس به درد در پا را به دنبال دارد و به همین علت زخم ساده در این افراد چون بی درد است باعث ایجاد زخم ریشه دار دیابتی در فرد می‌شود.

4. پیشگیری از زخم پای دیابتی

1. شستشوی روزانه پا
2. پوشیدن کفش راحت
3. اجتناب از پابرهنه راه رفتن
4. گرفتن با دقت ناخن های پا
5. بازرسی پا و نگاه کردن روزانه به داخل کفش
6. خشک کردن پوست قبل از استفاده از مرطوب کننده
7. معاینه پا در هر بار مراجعه به پزشک فوق تخصص غدد

5. کنترل قند خون

نکته قابل توجه این است که افرادی که سطح قند خون خود را کنترل می‌کنند، کمتر دچار زخم های شدیدی می‌شوند که بهبود نمی یابد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ برای کنترل قند خون نیاز به انسولین در تمام زندگی خود دارند.

افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌توانند علاوه بر مصرف انسولین و سایر داروها، با ایجاد برخی از تغییرات در سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مدیریت وزن سطح قند خون فرد را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. این تغییرات در شیوه زندگی حتی ممکن است به فرد کمک کند تا بدون دارو دیابت را مدیریت کند.

افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ می توانند از رژیم غذایی با کربوهیدرات کنترل شده بهره‌مند شوند. بنابراین بهتر است با پزشک غدد و متابولیسم صحبت کنید تا برنامه غذایی به شما بدهد که شامل مقدار مشخص کربوهیدراتی باشد که فرد می‌تواند در روز مصرف نماید.

6. درمان زخم پای دیابتی

امروزه با توجه به پیشرفت های علمی، روش های درمانی گوناگونی برای درمان زخم پای دیابتی در دسترس است. از جمله این روش ها می‌توان به برخی از متدهای زیر اشاره کرد:

1. لیچ تراپی
2. لایت تراپی
3. ماگوت تراپی
4. پی آر پی PRP
5. اوزون تراپی در آب
6. پانسمان های نوین
7. وکیوم تراپی NPWT

7. سخن پایانی

در بیماران دیابتی به علت اختلال درترشح انسولین، سلول‌های بدن قادر به استفاده ازقند درون عروق نمی باشند به نحوی که داخل سلول‌ها عاری از قند و گلوکز می‌باشد در حالی که میزان گلوکز در عروق و مویرگ‌ها بالا می‌باشد. با گذشت زمان گلوکز و قند بالا می‌تواند سبب آسیب در مویرگ‌ها و اعصاب گردد به نحوی که خون رسانی نامناسب و آسیب عصبی اندام‌های تحتانی را جهت ابتلا به زخم دیابتی مستعد می‌نمایند.