مهم‌ترین نکات دارویی برای درمان سندروم پای بی قرار

• دسته بندی: اطلاعات دارویی/ دانستنی های پزشکی/

سندروم پای بی قرار که به اختصار به آن (RLS) گفته می‌شود، یک اختلال عصبی بوده که با احساس ناخوشایند و میل شدید به حرکت دادن پاها در زمان استراحت همراه است. این وضعیت در اغلب موارد زمانی که فرد در حال آرامش است، مانند هنگام نشستن یا دراز کشیدن، تشدید می‌شود. به همین علت، بسیاری از مبتلایان به این اختلال قادر به نشستن یا خوابیدن برای مدت طولانی نیستند. 

مهم‌ترین نکات دارویی برای درمان سندروم پای بی قرار

منظور از سندروم پای بی قرار چیست؟

سندرم پای بی‌ قرار یک اختلال عصبی حرکتی است که بیشتر در زمان استراحت و خواب خود را نشان می‌دهد. در این اختلال، فرد احساس ناراحتی و بی‌قراری در پاهایش خواهد داشت که جهت کاهش این احساس، پاها را به طور مداوم و به شدت تکان می‌دهد. این وضعیت ممکن است زمانی که فرد در اتومبیل نشسته یا در حال استراحت شبانه باشد، به وضوح مشاهده شود و منجر به حرکت‌های مکرر و ناخواسته پاها شود. میزان شیوع این سندروم در کودکان و نوجوانان به درستی مشخص نیست، اما مطالعات نشان می‌دهند که تقریباً ده درصد از بزرگ‌سالان با این مشکل روبه‌رو هستند.

آشنایی با انواع سندروم پای بی قرار

سندرم پای بی‌قرار به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌گردد. هر دو نوع این اختلال علائم مشابهی دارند. در مورد نوع اولیه، علت دقیق بروز آن هنوز مشخص نیست، به همین دلیل آن را "ایدیوپاتیک" می‌نامند که به بیماری‌هایی گفته می‌شود که علت‌شان ناشناخته است. 

در مقابل، نوع ثانویه به عواملی اعم از بارداری، واریس، کمبود آهن، کم‌خوابی، آسیب‌های عصبی محیطی، بیماری‌های کلیوی، مصرف برخی داروها و یا سایر اختلالات و بیماری‌ها مرتبط است. به عبارت دیگر، در صورتی که فردی به یکی از این شرایط دچار باشد و سپس علائم سندروم پای بی‌ قرار را تجربه کند، تشخیص داده می‌شود که نوع ثانویه این سندرم را دارد.

علل موثر در بروز سندروم پای بی قرار 

گاهی اوقات، سندرم پای بی‌قرار با مشکلات پزشکی دیگری مانند نارسایی کلیه در مراحل پیشرفته، مولتیپل اسکلروزیس، کمبود آهن، نوروپاتی یا بیماری پارکینسون همراه می‌شود. همچنین، این اختلال می‌تواند به طور موقت در دوران بارداری به ویژه در سه ماهه سوم ایجاد شود، به طوری که حدود 20 درصد از زنان باردار در این مرحله به آن دچار می‌شوند. خوشبختانه، پس از زایمان، علائم این سندرم در اکثر موارد کاهش پیدا می‌کنند. 

با این وجود، علت دقیق این اختلال هنوز نامشخص است. برخی از پژوهش‌های انجام شده حاکی از آن است که سندروم پای بی‌ قرار ممکن است منشأ ژنتیکی داشته باشد. حدود 40 تا 90 درصد افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، حداقل یک خویشاوند درجه یک (مانند والدین، فرزند، خواهر یا برادر) دارند که آن را تجربه کرده است.

علائم مهم سندورم پای بی قرار را بشناسید

افرادی که به این بیماری دچار هستند، تمایل شدیدی به حرکت دادن پاهای خود احساس می‌کنند. این اختلال یک نوع مشکل حرکتی و اختلال خواب است که فرد مبتلا قادر به توصیف دقیق و واضح حس ناخوشایند در عمق پاهایش نیست. این حس‌ها می‌توانند شامل احساس حرکت مایع در پا، کشیدگی، سوزش و گزگز باشند. بیشتر اوقات، این بیماران نمی‌توانند به راحتی بخوابند یا ممکن است مکرراً از خواب بیدار شوند. این علائم به طور خاص در عصر و شب‌ها به اوج خود می‌رسند. علائم بیماری معمولاً با حرکت دادن پاها تسکین می‌یابند و زمانی که فرد در حال استراحت است، شدیدتر می‌شوند. در برخی از موارد، این بیماری با پرش‌های ناگهانی در پاها همراه است که معمولاً پس از به خواب رفتن یا در طول خواب رخ می‌دهند. این پرش‌ها که حرکات دوره‌ای اندام در خواب نامیده می‌شوند.

آیا سندروم پای بی قرار خطرناک طلقی می‌شود؟

در واقع، این بیماری به خودی خود تهدیدی برای زندگی شما به شمار نمی‌آید، اما تحقیقات نشان دهنده آن است که سندروم پای بی‌قرار می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، از جمله سکته مغزی و بیماری‌های عروقی کرونر، در ارتباط باشد. 

از سوی سندروم ممکن است با احتمال بالاتر مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی نیز ارتباط داشته باشد. به عبارت دیگر، سندروم پای بی‌قرار می‌تواند به‌عنوان یک علامت هشداردهنده عمل کند که به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌های قلبی و عروقی را در مراحل اولیه تشخیص دهند. در نهایت، توصیه می‌شود در صورت بروز علائم این بیماری، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه نموده و ارزیابی‌های لازم را انجام دهید تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله بهترین راهکارها برای جلوگیری از سکته مغزی را نیز مطالعه نمایید.

روش‌های موثر در درمان سندروم پای بی قرار

درمان قطعی سندروم پای بیقرار سندروم پای بی‌قرار ممکن است به مواردی مانند بیماری‌های مرتبط با آن، نظیر کمبود آهن یا نوروپاتی محیطی، بستگی داشته باشد. در صورتی که کمبود آهن عامل ایجاد این سندروم باشد، ممکن است پزشک مکمل‌های آهن را تجویز نماید. اما پیش از شروع درمان با آهن، ضروری است که ابتدا سطح آهن خونتان بررسی شود و درمان تحت نظر پزشک صورت گیرد. 

در صورتی که این سندروم به بیماری‌های دیگر مرتبط نباشد، روش‌های درمانی بر تغییرات سبک زندگی و دارودرمانی متمرکز خواهد بود. درمان دارویی تنها با تجویز پزشک مجاز است و نباید بدون مشاوره با او اقدام به مصرف دارو کنید.

در مورد داروهای درمانی، برخی از داروهایی که در درمان سندروم پای بی‌قرار مؤثر شناخته شده‌اند عبارتند از پری‌گابالین، روپیرینول، پرامیپیکسول و گاباپنتین. انتخاب دارو بستگی به وضعیت فردی بیمار و تشخیص پزشک دارد. مهم است که درمان تحت نظر متخصص انجام شود تا از اثرات جانبی ناخواسته یا عدم تطابق دارو با شرایط فرد جلوگیری گردد.

سندروم پای بیقرار در کودکان چگونه است؟

سندرم پای بی‌قرار در کودکان به عنوان یک اختلال عصبی بر نحوه عملکرد مغز و اعصاب و ستون فقرات تأثیر می‌گذارد و منجر به ایجاد مشکلاتی در توانایی آن‌ها برای نشستن یا دراز کشیدن بدون حرکت می‌شود. این حالت در اغلب موارد، به دلیل درد یا ناراحتی، نیاز غیرقابل کنترلی به حرکت دادن پاها ایجاد می‌کند. کودک شما ممکن است این احساس را به‌عنوان درد، خارش یا گزگز توصیف کند که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.

در اغلب موارد، این سندروم شب‌ها و در زمان خواب شدت بیشتری پیدا می‌کند، اما در مواقعی که کودک برای مدت طولانی بی‌حرکت باشد نیز می‌تواند بروز کند. علائم درد و ناراحتی ناشی از این سندروم معمولاً موقت است و ممکن است هر شب رخ ندهد. با انجام فعالیت‌هایی مانند راه رفتن، کشش پاها یا تکان دادن پاها در تختخواب، این ناراحتی‌ها می‌تواند کاهش یابد یا تسکین یابد. در بعضی موارد، درمان‌های خاصی ممکن است برای کمک به کودک در کنترل این اختلال مورد نیاز باشد.

سخن پایانی

همانطور که گفته شد، سندروم پای بی‌ قرار وضعیتی است که در آن فرد تمایل مکرر به حرکت دادن پاهای خود پیدا می‌کند که اغلب به‌دلیل احساسات ناخوشایند در پاها است. این احساس ناخوشایند به طور معمول، در شب یا زمانی که فرد دراز کشیده یا بی‌حرکت نشسته است، به شدت بروز می‌کند. حرکت دادن پاها موقتی این احساسات ناخوشایند را کاهش می‌دهد یا از بین می‌برد.

این وضعیت نه تنها می‌تواند بر کیفیت خواب تأثیر بگذارد بلکه باعث اختلال در فعالیت‌های روزانه فرد نیز می‌شود. این بیماری که امروزه به‌نام ویلیس‌اکبوم نیز شناخته می‌شود، می‌تواند در هر سنی نیز اتفاق بیفتد، اما با افزایش سن، علائم آن ممکن است تشدید خواهد شد. تغییرات در شیوه زندگی و مراقبت‌های خود می‌تواند به تسکین علائم کمک کند. علاوه بر این، داروهای خاص می‌توانند برای بسیاری از افراد مؤثر واقع شوند و به کنترل این بیماری کمک کنند. همچنین سرم بوتاکس ساسکین را نیز ببینید.